Makula deliği, retina merkezinde görme keskinliğini etkileyen yapısal bir bozulmadır. Kendiliğinden kapanması nadirdir ve genellikle cerrahi gerektirir.
Erken evrelerde görme kaybı yavaş ilerler ancak ileri evrelerde hızlı bozulma olabilir. Düzenli takip önemlidir.
Cerrahi yöntemde vitreus temizlenerek deliğin kapanması sağlanır. Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde yüzüstü pozisyon önerilebilir.
Kendiliğinden kapanma ihtimali düşük olduğundan erken müdahale kalıcı görme kaybını önler.
Kapanma Sürecinin Anatomik Engelleri
Makula deliği, gözün retinasındaki makula bölgesinde meydana gelen bir yırtılmadır. Bu durum genellikle göz içindeki sıvının alt tabakalara ulaşmasıyla başlar. Makula deliğinin kapanma süreci, çeşitli anatomik engeller nedeniyle zorlaşabilir. Deliğin boyutu ve evresi, kapanma ihtimalini doğrudan etkiler. Özellikle büyük ve derin makula deliklerinde kapanma şansı düşüktür. Bunun yanı sıra:
- Deliğin çevresindeki retinal doku hasarı,
- Göz içi sıvısının basıncı,
- Göz içi yapısındaki değişiklikler,
kapanma sürecini olumsuz etkileyebilir. Makula deliği tedavisinde, cerrahi müdahale genellikle en etkili yöntem olarak kabul edilir. Cerrahi müdahale, deliğin boyutunu küçülterek ve retinanın yeniden doğru konumuna yerleşmesini sağlayarak görme kalitesini iyileştirebilir. Ancak, her vakada başarılı sonuçlar elde etmek mümkün olmayabilir. Bu nedenle, makula deliğinin kapanması, pek çok faktöre bağlı karmaşık bir süreçtir.
Makula Deliği Tedavisinde Cerrahi Yaklaşımlar
Makula deliğinin tedavisinde cerrahi müdahale ana seçenek olarak öne çıkar. Bu süreç, retina tabakasındaki hasarı onarmak ve görme yetisinin daha fazla zarar görmesini önlemek amacıyla uygulanır. Cerrahi yöntemler arasında en yaygın olanı vitrektomi işlemidir. Vitrektomi sırasında;
- Gözün içindeki vitreus sıvısı çıkarılır,
- Makula deliği üzerine ince bir film yerleştirilir,
- Göz içine gaz enjeksiyonu yapılır.
Bu gaz baloncuğu, makula deliğinin kapanmasına yardımcı olur ve retina tabakasının yeniden doğru pozisyona oturmasını sağlar. Ameliyat sonrası iyileşme süreci hastadan hastaya değişkenlik gösterir. Genellikle birkaç hafta süren bu dönemde, hastaların başarılı bir iyileşme için göz doktorlarının talimatlarına dikkatle uymaları gerekir. Ameliyatın başarı oranı, deliğin büyüklüğüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak, cerrahi müdahale makula deliği tedavisinde etkili sonuçlar vermektedir.
Ameliyat Sonrası İyileşme ve Görme Düzeltmesi
Makula deliği tedavisi sonrasında hastaların iyileşme süreci oldukça önemlidir. Cerrahi işlemin başarısını artırmak için hastaların dikkat etmesi gereken birkaç önemli nokta bulunmaktadır:
İyileşme sürecinde hasta konforunu sağlamak, başarılı bir sonuç için kritik öneme sahiptir.
Operasyondan sonra hastanın gözünü gereğinden fazla zorlamaması, iyileşmeyi hızlandırabilir.
Bu süreçte gözle görülür iyileşmeler genellikle ameliyattan sonraki birkaç hafta içinde başlar. Ancak bu iyileşme süreci, kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Özellikle şu faktörler iyileşme süresini etkileyebilir:
- Hastanın yaşı,
- Genel sağlık durumu,
- Makula deliğinin büyüklüğü ve ciddiyeti.
Bireysel faktörler, görme düzelmesinin zaman diliminde büyük rol oynar. Bu nedenle, her hastanın iyileşme süreci farklılık gösterebilir. Doktorların tavsiyelerine uyum sağlamak, bu sürecin en önemli parçasıdır. Sonuç olarak, makula deliği ameliyatı sonrası sürecin başarılı olması için hasta ve doktorun ortak çabası gereklidir.
Prof. Dr. Tansu Erakgün, 1968 İzmir doğumludur. 1992’de Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuş, göz hastalıkları uzmanlığını 1997’de tamamlamıştır. Belçika ve Almanya’da retina hastalıkları ve vitreoretinal cerrahi eğitimi almıştır. 2004’te doçent, 2010’da profesör unvanını almıştır. Retina cerrahisi için geliştirdiği cerrahi cihazlar dünya çapında kullanılmaktadır. Diyabetik göz hastalıkları, retina hastalıkları ve göz travmaları alanlarında uzmandır. 2016’dan beri İzmir Kaşkaloğlu Göz Hastanesi’nde göz doktoru olarak görev yapmaktadır.
