Katarakt, gözün lensinin bulanması sonucu oluşan bir hastalıktır. Lens, gözün içinde bulunan ve görüntüyü netleştirmek için kullanılan bir cam görevi gören bir yapıdır. Bu bulanma, görüntünün netleşmemesine veya bulanmasına neden olur.
Katarakt Neden Oluşur? Yaygın Nedenleri Nelerdir?
Katarakt, genellikle yaşla birlikte ortaya çıkan ve ilerleyen bir hastalıktır. Çeşitli faktörler katarakt oluşumunu hızlandırabilir. Bunlar arasında: sigara içmek, aşırı UV ışığına maruz kalmak, tümör tedavisi sonrası oluşan radyasyon, diyabet, ilaç kullanımı veya göz hastalıkları gibi nedenler bulunabileceği gibi hastalığın nedeni bazı durumlarda saptanamayabilir. Kataraktın engellenmesi için, göz sağlığını koruma önlemleri alınması önemlidir.
Yaşlılık, kataraktın yaygın olarak bilinen nedenlerinin başında gelmektedir. Yaşlandıkça, göz lensinin dokusu değişir ve bu değişim görüntüyü netleştirmenin zorlaşmasına neden olur. Bu bulanma, görüntünün bulanmasına ya da bozulmasına yol açabilir. Ayrıca, yaşlılık sırasında oluşan diğer değişiklikler de katarakt oluşumunu hızlandırabilir. Diyabet, ileri yaşlarda sıkça görülen bir hastalık olması sebebiyle ilerleyen yaşlarda bireylerde katarakt sorununun yaygın nedenlerinden biri olarak bilinmektedir. Katarakt, özellikle çeşitli sağlık sorunlarının sonucu olarak ortaya çıkabildiği için genel sağlık durumuna dikkat etmek önlem olarak oldukça yerinde bir davranış alışkanlığı olacaktır.
Kataraktın oluşumu birçok faktör tarafından etkilenebilir ve bunlar arasında genetik faktörler de bulunmaktadır. Araştırmalar, kataraktın oluşumunda genetik faktörlerin önemli bir rol oynayabileceğini göstermiştir. Bazı insanlar, katarakt oluşumu için genetik olarak daha yatkın olabilecek genetik faktörlere sahip olabilir ve bu nedenle daha erken yaşlarda katarakt oluşma riski daha yüksek olabilir aynı zamanda, kataraktın neden olduğu bulanma oranı da genetik faktörlere göre farklılık gösterebilir. Katarakt oluşumunda genetik faktörlerin etkisi önemlidir ve bu faktörlere sahip olan insanlar, katarakt oluşma riskini azaltmak için daha fazla göz sağlığını koruma önlemi almalıdırlar. Özellikle genetik yatkınlığa sahip bireylerin düzenli kontroller yaptırması önemlidir.
Katarakt Oluşumundan Nasıl Korunulabilir?
C vitamini, kataraktın oluşumunu önleme potansiyeli olan bir antioxidan olarak kabul edilir. Antioxidanlar, vücutta oluşan zararlı serbest etkenleri yok etmek için önemlidir ve bu zararlı moleküllerin göz lensinde oluşan hasarları önleme potansiyeline sahiptir. Araştırmalar, C vitamini alımının katarakt oluşumunun yavaşlamasına veya önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir. Genel olarak bakıldığında tek başına C vitamini alımının kataraktı tamamen önleme potansiyeli olmayabilir ve diğer faktörlerin rolü de vardır.
Eğer kataraktın belirtileri fark edilirse, cerrahi olarak çıkarılması gerekmektedir. Cerrahi, kataraktın tamamının çıkarılması ve yerine görüşü düzeltmek için lens implantı yapılmasıdır. Bu cerrahi, günümüzde rutin ve güvenli bir prosedürdür ve hastalar genellikle görmelerini hemen iyileştirir. Göz sağlığının korunmasına yönelik kazanılacak düzenli alışkanlıklar bu hastalığın ortaya çıkmasını önlemek ve tedavisini kolaylaştırmak açısından önemli noktalardan birisidir.
Katarakttan korunabilmek adına alınabilecek pratik önlemlerden birisi de uygun gözlük kullanımıdır. Kataraktın oluşumunu önlemek için gözlüklerin doğru şekilde kullanılması önemlidir. UV ışığı, göz lensinde hasar oluşturabileceğinden, kataraktın oluşumunu hızlandırabilir. UV koruyucu gözlükler, göz lensinde UV ışığından kaynaklanan hasarı önlemek için tasarlanmıştır ve bu nedenle katarakttan korunmak için kullanılması önerilir.
Gözlükler sürekli olarak güneş ışığında bulunan ortamlarda kullanılmalıdır ve göz lensi tam olarak koruyacak şekilde takılmalıdır. Açık renkli gözlükler, gözleri daha fazla güneş ışığına maruz bırakabilir. Bu nedenle, koyu renkli gözlükler, daha iyi UV koruma sunabilir ve bu nedenle katarakttan korunmak için daha uygun bir seçimdir. Tüm bunlar bilinen korunma yöntemleri olsa da nitelikli ve planlı tedavi için uzman doktorlara başvurulması gerekmektedir.
“Bu sayfada yer alan ifadeler bağlayıcı ve tedavi maksadıyla kullanılmaya uygun değildir. Sağlık sorununuzun tedavisi için kendinize en uygun tedavinin geliştirilmesi için sağlık kuruluşlarından ve uzman hekimlerden bilgi alınız.”
Kaynakça: Foster, A. (1999). Cataract-a global perspective: Output outcome and outlay. Eye, 13(3), 449-453.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1992 yılında mezun oldu. Aynı yıl Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı’nda asistanlık eğitimine başladı. 1997 yılında uzman olduktan sonra aynı yıl uzman doktor olarak aynı klinikte Retina Hastalıkları ve Vitreoretinal Cerrahi alanında uzmanlaşmak üzere görevine devam etti. Bu konudaki eğitimini, çeşitli dönemlerde Antwerp-Belçika (Dr.Zivanovic Kliniği), Frankfurt-Almanya (Dr.Eckardt Kliniği), Duisburg-Almanya’da gerçekleştirdi. 2004 yılında doçentlik, 2010 yılında profesörlük ünvanını alan Dr.Erakgün, 2013 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı’ndaki görevinden ayrılmıştır. Şu anda Kaşkaloğlu göz hastanesinde çalışmalarına devam etmektedir.
