Katarakt ameliyatı, gözün doğal merceğinin bulanıklaşması nedeniyle görme kaybı yaşayan birçok kişi için başarılı bir tedavi seçeneğidir. Ancak ameliyat sonrası doğru lensin seçilmesi, hastanın görmesini iyileştirmek için önemlidir. Bu yazıda, katarakt ameliyatında kullanılan farklı lens türlerini ve hangi durumlarda hangi lensin tercih edilebileceğini anlatacağız.
Tek Odaklı Lensler
Tek odaklı lensler, katarakt ameliyatında kullanılan lens seçeneklerinden biridir ve genellikle uzak görüşü iyileştirmek amacıyla tercih edilir. Bu lensler, hastaların ameliyat sonrası uzak mesafelerde daha net görmelerini sağlar, ancak yakın görüşü düzeltemez. Yani, hastalar hala yakın mesafede okuma veya detaylı işler için gözlük kullanma ihtiyacı duyabilirler. Tek odaklı lenslerin avantajı, uzak mesafede net görüş sağlamalarıdır, bu nedenle aktif bir yaşam tarzına sahip olan ve genellikle uzak mesafelerde bulunan kişiler için uygun bir seçenek olabilirler. Bununla birlikte, yakın görüşü düzeltemedikleri için yakın mesafede net görüş isteyen hastalar için uygun değildir. Tek odaklı lensler, hastaların ameliyat sonrası yaşam tarzlarına ve ihtiyaçlarına bağlı olarak seçilmelidir.
Tek Odaklı Lenslerde Monovizyon
Tek odaklı lenslerde monovizyon, katarakt ameliyatı sonrası görme ihtiyacını karşılamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir göze uzak odaklı lens takılırken diğer göze yakın odaklı lens takılır. Bu şekilde bir göz hastanın uzak mesafede daha net görmesini sağlarken, diğer göz yakın mesafede daha net görmesine yardımcı olur. Monovizyon, bazı hastalar için yakın ve uzak görme ihtiyaçlarını karşılamak için etkili bir çözüm olabilir. Ancak bu yöntemi tercih eden hastalar, farklı odaklılığa alışma süreci yaşayabilirler. İlk başta, iki göz arasındaki farklılık biraz rahatsızlık verebilir, ancak zamanla hastalar genellikle bu duruma adapte olurlar. Monovizyon, gözlük kullanmak istemeyen veya aktif bir yaşam tarzına sahip olan hastalar için bir seçenek olabilir.
Multifokal Lensler
Multifokal lensler, katarakt ameliyatı sonrası hastaların hem uzak hem de yakın mesafelerde net görüş elde etmelerini sağlayan çoklu odaklı lenslerdir. Bu lensler, hastaların katarakt ameliyatı sonrası yakın görüş için gözlük kullanma ihtiyacını azaltır. Multifokal lensler, farklı odak noktalarına sahip olan ve gözün farklı mesafelerdeki görüş ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmıştır. Bu sayede hastalar, hem uzak mesafelerde net görüş sağlayabilirlerken, aynı zamanda kitap okuma, bilgisayar kullanma gibi yakın mesafe aktivitelerini de gözlüksüz olarak gerçekleştirebilirler. Ancak multifokal lensler, bazı hastalarda gece ışık dağılması gibi yan etkilere neden olabilir ve bu durum bazı hastaların alışma sürecini gerektirebilir. Bu nedenle multifokal lenslerin kullanılması, hastanın yaşam tarzı ve görme ihtiyaçlarına bağlı olarak doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Trifokal Akıllı Lensler
Trifokal akıllı lensler, katarakt ameliyatı sonrası hastalara uzak, orta ve yakın mesafelerde net bir görüş sağlayan çok yönlü bir lens seçeneğidir. Bu lensler, göz içine yerleştirildikten sonra hastaların farklı odak noktalarında net görüş elde etmelerine olanak tanır. Uzak görüş için kullanıldığında uzak nesneler net olarak görülürken, orta mesafe aktiviteleri ve yakın görüş ihtiyaçları için de etkili bir şekilde kullanılabilirler. Trifokal lensler, hastaların günlük yaşam aktivitelerini gözlüksüz olarak sürdürebilmelerine yardımcı olur. Ancak bu tür lenslerin bazı hastalarda gece ışık dağılması gibi yan etkilere neden olabileceği unutulmamalıdır. Hastaların yaşam tarzlarına ve ihtiyaçlarına bağlı olarak, göz doktorları trifokal akıllı lenslerin uygun bir seçenek olup olmadığını değerlendirir ve hastaların en iyi görüş deneyimini elde etmelerine yardımcı olur.
EDOF (Sonsuz Odak) Akıllı Lensler
EDOF akıllı lensler, katarakt ameliyatlarında kullanılan bir tür göz içi lensdir ve son teknoloji bir optik tasarıma sahiptir. Bu lensler, özellikle uzak ve orta mesafede net görüş sağlama konusunda son derece etkilidir. EDOF lensler, gözün içine yerleştirildikten sonra, hastaların uzak mesafelerde net görüş elde etmelerini sağlarken, aynı zamanda orta mesafelerde de keskin bir görüş sunar. Bu, günlük yaşam aktivitelerini, bilgisayar kullanımını ve televizyon izlemeyi kolaylaştırır. Ayrıca EDOF lensler, gece sürüşü sırasında ışık dağılması gibi sorunları minimize ederek hastaların gece görüşünü iyileştirir. Bu nedenle aktif bir yaşam tarzına sahip olan ve gece sürüşü yapan hastalar için EDOF lensler mükemmel bir seçenek olabilir. Ancak her hasta farklıdır, bu nedenle EDOF lenslerin uygunluğu bir göz doktoru tarafından dikkatlice değerlendirilmelidir.
Torik Lensler
Torik lensler, özellikle astigmatizması olan hastalar için tasarlanmış bir tür göz içi mercek olarak katarakt ameliyatlarında kullanılan bir seçenektir. Astigmatizma, gözün düzensiz şekilde kornea veya lensin eğriliğinden kaynaklanan bir görme bozukluğudur ve net görüşü engeller. Torik lensler, bu astigmatizmayı düzelten özel tasarımlara sahiptir. Katarakt ameliyatı sırasında doğal bulanıklaşmış lens çıkarıldığında, torik lens hastanın göz içine yerleştirilir ve astigmatizmayı giderirken aynı zamanda kataraktı da tedavi eder. Bu sayede hastalar, katarakt ameliyatı sonrası hem daha net hem de daha keskin bir görüş elde edebilirler. Torik lensler, hastaların özellikle astigmatizma sorunu yaşayanların daha iyi bir görüş deneyimi yaşamalarına yardımcı olurken, gözlük veya kontakt lens ihtiyacını azaltabilir.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1992 yılında mezun oldu. Aynı yıl Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı’nda asistanlık eğitimine başladı. 1997 yılında uzman olduktan sonra aynı yıl uzman doktor olarak aynı klinikte Retina Hastalıkları ve Vitreoretinal Cerrahi alanında uzmanlaşmak üzere görevine devam etti. Bu konudaki eğitimini, çeşitli dönemlerde Antwerp-Belçika (Dr.Zivanovic Kliniği), Frankfurt-Almanya (Dr.Eckardt Kliniği), Duisburg-Almanya’da gerçekleştirdi. 2004 yılında doçentlik, 2010 yılında profesörlük ünvanını alan Dr.Erakgün, 2013 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı’ndaki görevinden ayrılmıştır. Şu anda Kaşkaloğlu göz hastanesinde çalışmalarına devam etmektedir.
